آیین نامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳۱) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی

پیوست:

وزارت راه و شهرسازی- وزارت کشور- وزارت دادگستری

هیأت وزیران در جلسه مورخ ۲۶/۰۶/۱۳۹۱ بنا به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های راه و شهرسازی، کشور و دادگستری، موضوع نامه شماره ۸۰۸۷۱/۷/۱ مورخ ۲۹/۰۵/۱۳۹۰ وزارت کشور و به استناد اصل یکـصد و سی و هـشتم قـانون اساسی جمـهوری اسلامی ایران و تـبـصره (۱) ماده (۳۱) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی – مصوب ۱۳۸۹- آئین نامه اجرایی تبصره یاد شده و ماده (۳۲) قانون مذکور را به شرح زیر تصویب نمود:

فصل اول- تعاریف و اصطلاحات

ماده 1- در این آئین نامه اصطلاحات و عبارات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

الف- قانون: قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی – مصوب 1389-

ب- سازمان: سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای.

پ- شهرداری: شهرداری های سراسر کشور.

ت- پروانه فعالیت: مجوزی که توسط سازمان یا شهرداری حسب مورد برای شروع یا تداوم فعالیت شرکت یا موسسه حمل و نقل عمومی کالا یا مسافر صادر می شود.

ث- شرکت یا موسسه برون شهری: شخص حقوقی که به منظور فعالیت در زمینه حمل و نقل عمومی برون شهری کالا یا مسافر دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از سازمان می باشد.

ج- شرکت یا موسسه درون شهری: شخص حقوقی که به منظور فعالیت در زمینه حمل و نقل عمومی درون شهری کالا یا مسافر دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از شهرداری می باشد.

چ- وسیله نقلیه عمومی: وسیله نقلیه ای که دارای پلاک عمومی بوده و حسب مورد مطابق ضوابط شهرداری (در چارچوب سیاستهای ابلاغی وزارت کشور) و یا سازمان، در بخش حمل و نقل عمومی درون شهری یا برون شهری فعالیت می کند و برای آن کارت هوشمند رانندگان صادر شده باشد.

ح- قانون الزام: قانون الزام شرکتها و موسسات ترابری جاده ای به استفاده از صورت وضعیت مسافری و بارنامه – مصوب 1368- و اصلاحات بعدی آن.

فصل دوم- حمل و نقل برون شهری

ماده 2- فعالیت حمل و نقل عمومی برون شهری بار یا مسافر از طریق شرکت یا موسسه ای صورت می گیرد که دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از طرف سازمان باشد.

ماده 3- شرکت یا موسسه برون شهری مکلف است ضوابط و دسـتورالعـمـلهای سازمان از قبیل ضوابـط تـأسیس و بهره برداری از شرکتهای حمل و نقل بار و مسافر را رعایت نماید.

ماده 4- شرکت یا موسسه برون شهری صرفا مجاز به تحویل بار یا مسافر و صدور بارنامه یا صورت وضعیت برای رانندگانی است که دارای مدارک زیر باشند:

الف- گواهینامه معتبر و متناسب با نوع وسیله نقلیه تحت راهبری.

ب- گواهی طی دوره های آموزشی مطابق دستورالعمل آموزش شاغلین، ابلاغی از سوی سازمان.

پ- دفترچه کار (برگ فعالیت) صادر شده توسط سازمان.

ت- برگه (شناسنامه) صحت و سلامت رانندگی صادر شده توسط مراکز مجاز مورد تأئید سازمان.

ث- دفترچه ثبت ساعت رانندگان ناوگان عمومی مسافر.

ماده 5- شرکت یا موسسه موظف است به صدور بارنامه یا صورت وضعیت و یا ارایه سایر خدمات صرفا برای وسایل نقلیه ای است که از نظر فنی کاملا‌سالم و بدون نقص بوده و با توجه به ضوابط ابلاغی از سوی سازمان هیچ گونه نقص فنی در سامانه های کنترلی و راهبری وسیله نقلیه نظیر ترمزها، فرمان، اتصل در مورد یدک کش ها،‌روشنایی، چرخها، بوق، برف پاک کن و وسایل گرمایشی و سرمایشی نداشته و مدارک زیر نیز برای آنها صادر شده باشد:

الف- برگ یا برچسب معاینه فنی معتبر صادره از سوی مراکز مجاز با رعایت ماده (9)‌قانون

ب- بیمه نامه شخص ثالث معتبر

ج- تأئیدیه فنی وسیله نقلیه توسط مدیرفنی شرکت یا موسسه

تبصره- شرکت یا موسسه برون شهری موظف است شخصی را به عنوان مدیرفنی به کار گیرد و وی موظف است قبل از حرکت وسیله نقلیه، وضعیت فنی آن را بررسی و قابلیت آن را برای سفر پیش بینی و به طور کتبی تأئید نماید. شرایط و ضوابط بکارگیری مدیرفنی و فهرست اجزا و تجهیزات مورد نیاز و نحوه بررسی فنی آنها توسط سازمان ابلاغ می شود.

ماده 6- شرکت یا موسسه برون شهری مکلف است از دادن مسافر و تحویل بار و صدور بارنامه و صورت وضعیت به وسیله نقلیه فاقد تجهیزات زیر خودداری نمایند:

الف- جعبه کمکهای اولیه درمانی

ب- علایم ایمنی و هشدار دهنده مورد نیاز از جمله مثلث شبرنگ

پ- تجهیزات مهار بار متناسب با نوع بار در وسایل نقلیه باری

ت- کپسول آتش نشانی مناسب و آماده به کار

ث- دستگاه سنجش سرعت و زمان بدون نقص فنی

ج- زنجیر چرخ در صورت لزوم

چ- لاستیکهای آجدار قابل قبول

تبصره- شرایط نحوه استفاده و استانداردهای فـنی مـربوط بـه تـجهیزات مـوضوع ایـن مــاده ظرف سـه ماه پس از ابلاغ این آئین نامه توسط سازمان ابلاغ می شود.

ماده 7- رانندگی با وسیله نقلیه عمومی بیش از نه ساعت در یک شبانه روز توسط یک راننده ممنوع است. شرکت یا موسسه برون شهری مکلف است برای سفرهایی که برنامه سفر به صورت یکسره تنظیم شده و مستلزم رانندگی بیش از نه ساعت با سرعت مجاز در یک شبانه روز است، راننده کمکی پیش بینی نماید.

ماده 8- شرکت یا موسسه برون شهری کالا صرفا مجاز به صدور و استفاده از بارنامه های موضوع قانون الزام می باشد و موظف است ضوابط سازمان در خصوص نحوه تهیه،‌تنظیم و استفاده از بارنامه جاده ای را رعایت نماید.

ماده 9- شرکت یا موسسه برون شهری مسافر مکلف است ضوابط و مقررات سازمان را درخصوص حمل و نقل جاده ای مسافر از قبیل نرخ گذاری حمل مسافر با انواع وسایل نقلیه عمومی، استفاده از صورت وضعیت مسافری موضوع قانون الزام، نحوه تهیه، تنظیم و استفاده از صورت وضعیت و بلیت مسافری، سرویس دهی، ارایه خدمات ویژه در طول سفر و پیاده نمودن مسافر، حرکت و توقف وسیله نقلیه و سفرهای دربستی را رعایت نماید.

ماده 10- اخذ هرگونه وجه از رانندگان، مسافران و صاحبان کالا توسط شرکت یا موسسه برون شهری غیر از مواردی که به موجب مقررات پیش بینی شده یا می شود نظیر کارمزد (حق کمیسیون) و کرایه حمل حسب مورد از بلیت و صورت وضعیت مسافری و بارنامه ممنوع است.

ماده 11- شرکت یا موسسه برون شهری مکلف است ضوابط و مقررات مربوط درخصوص تردد ایمن وسیله نقلیه در جاده ها از قبیل مقررات حمل بار در راههای کشور، دستورالعمل نحوه بارگیری و مهار بار در وسایل نقلیه و دستورالعمل جابه جایی محمولات ترافیکی در راههای کشور و همچنین آئین نامه حمل و نقل جاده ای مواد خطرناک و مقررات حمل بار مندرج در آئین نامه راهنمایی و رانندگی را رعایت نماید.

ماده 12- رسیدگی به تخلفات شرکت یا موسسه برون شهری درخصوص عدم رعایت این آئین نامه و تعیین جریمه نقدی مربوط و یا مدت تعطیلی و لغو پروانه متخلف بر عهده سازمان و در مورد تخلفات ایمنی و تصادفات ناشی از قصور یا تقصیر شرکت یا موسسه و اعمال اختیارات موضوع این ماده بر عهده کمیسیون مستقر در سازمان متشکل از نمایندگان سازمان، پلیس راهنمایی و رانندگی و صنف مربوط خواهد بود.

تبصره- وظایف و اختیارات مراجع مذکور در این ماده متناسب با فراهم شدن بسترهای لازم در استانها براساس دستورالعملی که حسب مورد به تصویب سازمان و کمیسیون می رسد بر عهده مدیران واحدهای ذیربط استانی خواهد بود.

ماده 13- در صورت احراز وقوع تخلف، مراجع رسیدگی کننده موضوع ماده (12) در صورت لزوم با دعوت از مدیر شرکت یا موسسه ذیربط، برای بار اول تذکر کتبی و برای بار دوم به بعد متناسب با نوع و و تکرار تخلف، شرکت یا موسسه برون شهری متخلف را به ازای هر تخلف از یک میلیون ریال تا پنج میلیون ریال جریمه خواهند نمود و در صورت تکرار تخلف بیش از سه بار و در مورد تخلفات منتهی به تصادفات جرحی یا فوتی ناشی از قصور یا تقصیر شرکت، مراجع یاد شده مجازند پروانه فعالیت شرکت یا موسسه برون شهری را از یک ماه تا یکسال به حالت تعلیق درآورده و در صورت تکرار تخلف برای بار چهارم بطور دائم لغو نمایند.

تبصره 1- تصمیم مراجع رسیدگی کننده موضوع ماده (12) ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض است و در صورت اعتراض، قاضی مذکور در ماده (5)‌ قانون با حضور معترض و نماینده سازمان رأی لازم را صادر می نماید و رأی صادرع قطعی است.

تبصره 2- نیروی انتظامی موظف است با اعلام سازمان نسبت به تعطیلی شرکت یا موسسه برون شهری متخلف اقدام نماید.

تبصره 3- در صورت صدور رأی مراجع رسیدگی کننده موضوع ماده (12) به پرداخت جریمه، شرکت یا موسسه برون شهری متخلف موظف است ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعی، نسبت به پرداخت جریمه تعیین شده به حساب نزد خزانه داری کل اقدام نماید. ارایه خدمات سازمان و ادامه فعالیت شرکت یا موسسه برون شهری منوط به پرداخت جریمه و ارایه رسید مربوط می باشد.

ماده 14- به منظور کشف تخلفات و تهیه گزارش لازم در مورد عدم رعایت مقررات این آئین نامه توسط شرکت یا موسسه برون شهری، سازمان می تواند تحقیقات و بررسی های لازم را به عمل آورد و رانندگان، شرکت یا موسسه برون شهری و سایر دستگاههای مرتبط مکلف به همکاری با سازمان می باشند.

ماده 15- برنامه ریزی،‌ساماندهی و تدوین و تصویب ضوابط تأسیس و فعالیت شرکتهای امداد خودرو در جاده های کشور و چگونگی ارایه خدمات و صدور، تمدید و لغو پروانه فعالیت شرکتهای یاد شده،‌صرفا بر عهده سازمان می باشد.

فصل سوم: حمل و نقل درون شهری

ماده 16- شهرداری ها موظفند فعالیتهای مربوط به حمل و نقل بار و مسافر در حریم شهرها را در قالب شرکت یا موسسه حمل و نقل تعاونی و خصوصی ساماندهی و بر آنها نظارت کنند.

ماده 17- فعالیت حمل و نقل عمومی بار و مسافر از طریق شرکت یا موسسه ای صورت می گیرد که دارای پروانه فعالیت مجاز و معتبر از طرف شهرداری باشد.

ماده 18- شرکت یا موسسه درون شهری مکلف است ضوابط ابلاغی وزارت کشو درخصوص تأسیس و بهره برداری، ضوابط شهرداری درخصوص حمل بار و مسافر از قبیل سرویس دهی،‌سوار و پیاده نمودن مسافر و تخلیه بار در محل های مجاز، حرکت و توقف وسیله نقلیه و نیز مصوبات شورای اسلامی شهر درخصوص نرخهای مربوط را رعایت نماید.

ماده 19- دارا بودن مدارک مذکور در ماده (4) این آئین نامه در مورد رانندگان شرکت یـا موسسه درون شهری و نیز رعایت ضوابط موضوع ماده (5) و (6) حسب مورد برای وسیله نقلیه مربوط الزامی است.

تبصره- شرکت یا موسسه درون شهری موظف به رعایت مقررات عمومی حمل کالا و ضوابط مصوب وزارت کشور درخصوص حمل و نقل مواد خطرناک و نحوه جابجایی کالا از ابعاد استاندارد (محمولات ترافیکی) می باشد.

ماده 20- رسیدگی به تخلفات شرکت یا موسسه درون شهری درخصوص عدم رعایت مفاد و شرایط فصل سوم این آئین نامه و تعیین جریمه نقدی مربوط و یا مدت تعطیلی و لغو پروانه متخلف بر عهده شهرداری و در مورد تخلفات ایمنی و تصادفات ناشی از قصور یا تقصیر شرکت یا موسسه و اعمال اختیارات موضوع این ماده بر عهده کمیسیونی مستقر در شهرداری محل متشکل از نمایندگان شهرداری، نیروی انتظامی (پلیس راهنمایی و رانندگی) و صنف مربوط خواهد بود.

ماده 21- در صورت احراز وقوع تخلف و عدم رعایت مقررات بر اساس اسناد و مدارک مربوط، مراجع رسیدگی کننده موضوع ماده (20) در صورت لزوم با دعوت از مدیر شرکت یا موسسه ذیربط، برای بار اول تذکر کتبی و برای بار دوم به بعد متناسب با نوع و تکرار تخلف، شرکت یا موسسه درون شهری متخلف را به ازای هر تخلف از یک میلیون ریال تا پنج میلیون ریال جریمه خواهند نمود و در صورت تکرار تخلف بیش از سه بار و در مورد تخلفات منتهی به تصادفات جرحی یا فوتی ناشی از قصور یا تقصیر شرکت، مراجع یاد شده مجازند پروانه فعالیت شرکت یا موسسه درون شهری را از یک ماه تا یکسال به حالت تعلیق درآورده و در صورت تکرار تخلف برای بار چهارم بطور دائم لغو نمایند.

تبصره1- تصمیم مراجع رسیدگی کننده موضوع ماده (20)‌ ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض است و در صورت اعتراض قاضی مذکور در ماده (5) قانون با حضور معترض و نماینده شهرداری رأی لازم را صادر می نماید و رأی صادره قطعی است.

تبصره 2- نیروی انتظامی موظف است با اعلام شهرداری نسبت به تعطیلی شرکت یا موسسه درون شهری متخلف اقدام نماید.

تبصره 3- در صورت صدور رأی مراجع رسیدگی کننده موضوع ماده (20) به پرداخت جریمه، شرکت یا موسسه درون شهری متخلف موظف است ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رأی منوط به قطعی شدن آن، نسبت به پرداخت جریمه تعیین شده به حساب شهرداری اقدام نماید. ارایه خدمات شهرداری و ادامه فعالیت شرکت یا موسسه درون شهری منوط به پرداخت جریمه و ارایه رسید مربوط می باشد.

ماده 22- برنامه ریزی، ساماندهی و تدوین و تصویب ضوابط تأسیس و فعالیت شرکتهای امداد خودرو در محدوده شهرها و چگونگی ارایه خدمات، صدور، تمدید و لغو پروانه فعالیت شرکتهای یاد شده، صرفا بر عهده وزارت کشور می باشد.

محمدرضا رحیمی

معاون اول رئیس جمهور

مواد قانونی وابسته